Wzdęcia – jak pokonać dokuczliwe dolegliwości?
Wzdęcia to jeden z najczęstszych i uciążliwych objawów, na które skarży się duża część pacjentów. Jednak mało kto wie, jak sobie z nimi radzić. Dolegliwości często utrudniają normalne funkcjonowanie, zwłaszcza w życiu społecznym.
W tym artykule poznasz ich przyczynę i dowiesz się jak je pokonać.
Wzdęcia – co to tak właściwie jest?
Wzdęcia to dolegliwości żołądkowo-jelitowe spowodowane nagromadzeniem gazu w przewodzie pokarmowym. Objawiają się uczuciem pełności i dyskomfortem w jamie brzusznej oraz powiększonym obwodem brzucha.
Przyczyna wzdęć
W układzie pokarmowym wyróżniamy dwa źródła gazów:
Jednym z nich jest powietrze połykane podczas jedzenia lub picia. Drugi to gaz wytwarzany przez bakterie w jelitach m.in. dwutlenek węgla, wodór, metan i siarkowodór, a także różne gazy śladowe. Mikroby, które kolonizują ludzkie jelita, biorą udział w biosyntezie witamin, modulacji odporności i rozkładaniu niestrawnych pokarmów w celu pozyskania składników odżywczych. Bakterie i archeony wytwarzają niestety także różne gazy jako produkty uboczne fermentacji.
Co na wzdęty brzuch będzie najlepsze?
Jeśli zmagasz się ze wzdętym podbrzuszem, koniecznie zapoznaj się z całą listą rad, jaką przygotowaliśmy na podstawie wielu badań.
- Staraj się posiłki spożywać w spokoju, bez pośpiechu oraz bez zbędnych pogaduszek. Nie bez powodu wzięło się powiedzenie „Jak pies je to nie szczeka”.
- Unikaj spożywania napojów gazowanych, ponieważ zawierają one bąbelki z dwutlenkiem węgla, gazem, który zostaje uwalniany z płynu po dotarciu do żołądka.
- Ogranicz palenie papierosów i żucie gumy, ponieważ również mogą się przyczynić do przykrych dolegliwości.
Dieta na wzdęty brzuch
Najlepszą dietą na wzdęcia jest dieta FODMAP. Uboga jest ona w ulegające fermentacji oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole — słabo przyswajalne, krótkołańcuchowe węglowodany. FODMAP to inaczej węglowodany, które unikają trawienia, a następnie są fermentowane przez bakterie jelitowe w okrężnicy. Gaz jest produktem ubocznym tego procesu. Im więcej tych produktów w diecie tym większe konsekwencje ponosi nasz układ pokarmowy, zwłaszcza jeśli jest na nie nadwrażliwy. Dieta Low FODMAP jest skuteczną strategią radzenia sobie z objawami zespołu jelita drażliwego.
Dieta FODMAP – czego nie jeść:
- Czosnek,
- Cebula,
- Kalafior,
- Jabłka,
- Morele,
- Brzoskwinie
- Gruszki,
- Śliwki,
- Mleko,
- Fasola,
- Soja,
- Soczewica,
- Groszek,
- Pistacje,
- Kapusta
- Arbuz
Badania wykazały, że dieta o niskiej zawartości FODMAP prowadzi do znacznego zmniejszenia objawów, takich jak wzdęcia, przynajmniej u pacjentów z IBS.
Mleko a wzdęcia
Na całym świecie około 70% dorosłych ma niedobór laktazy jelitowej, enzymu niezbędnego do trawienia laktozy. Aktywność laktazy w jelicie cienkim jest największa w okresie niemowlęcym, kiedy mleko jest głównym źródłem pokarmu dziecka. Z biegiem czasu aktywność enzymu zaczyna spadać, ponieważ mleko stopniowo zastępowane jest przez inne pokarmy. W niektórych przypadkach zanika niemal całkowicie. U tych osób spożycie mleka i produktów mlecznych zawierających laktozę może prowadzić do wystąpienia różnych objawów żołądkowo-jelitowych.
Mimo że fermentowane produkty mleczne zawierają podobne ilości laktozy jak mleko to okazuje się jednak, że produkty fermentacji mlekowej cechuje bardzo dobra tolerancja. Fermentacja zmienia skład chemiczny produktów mlecznych poprzez aktywność mikroorganizmów. Laktoza ulega rozłożeniu do cukrów prostych, kwasu mlekowego i innych składników, dzięki czemu nie powoduje dolegliwości. Bakterie fermentacji mlekowej przyczyniają się do poprawy trawienia, łagodząc problemy takie jak gazy, wzdęcia i niestrawność, a także sprzyjają regularnym wypróżnieniom.
Zioła na wzdęcia
W przypadku wzdętego brzucha zaleca się picie naparów ziołowych m.in. z mięty pieprzowej, rumianku, lawendy i kopru włoskiego. Rośliny wykazują działanie wiatropędne, wspomagające trawienie, a także rozkurczowe.
Probiotyki na wzdęcia
Przewód pokarmowy pełen jest mikroorganizmów, które pomagają rozkładać żywność. Jak już wspomnieliśmy, niektóre bakterie wytwarzają różne gazy, głownie wodór, jako produkty uboczne fermentacji. Istnieją również takie, które ten wodór rozkładają. W takim przypadku mówimy o równowadze mikroflory. Jednak jeśli flora ta jest zaburzona, proces trawienia nie przebiega w taki sposób i gazy nie zostają rozłożone. To oczywiście objawia się wzdęciami.
Aby zadbać o prawidłową mikrobiotę jelitową zaleca się spożywanie kiszonek i produktów fermentowanych. Dobrym rozwiązaniem również może okazać się przyjmowanie probiotyków.
Szczególnie polecane są probiotyki ze szczepem Lactobacillus plantarum 299v.
W pewnym badaniu poddano leczeniu ponad 200 pacjentów z IBS probiotykiem L. plantarum 299v. Po upływie czterech tygodni 78% pacjentów oceniło probiotyk jako dobry lub doskonały w łagodzeniu objawów, zwłaszcza bólu brzucha i wzdęć.
Stres a wzdęcia
Jelita nazywane są drugim mózgiem. Otoczone są olbrzymią siecią neuronów, które drogą – osią mózgowo-jelitową łączą się z centralnym układem nerwowym. Wzajemnie przekazują sobie informacje. To dlatego w chwili zakochania się czujemy motylki w brzuchu, a w sytuacjach stresowych ściska nas w żołądku i skręca jelita. Niestety długotrwały stres może prowadzić do przewlekłych problemów żołądkowo-jelitowych. Postaraj się wyeliminować jak najwięcej czynników stresowych w swoim życiu. W trudniejszych sytuacjach zrelaksuj się i weź głęboki oddech.
Ćwiczenia na wzdęcia
Aktywność fizyczna zdecydowanie może pomóc na zatrzymanie gazów w brzuchu. Wystarczy spacer po posiłku, aby uniknąć niechcianych dolegliwości. Ćwiczenia pomagają nie tylko przy wzdęciach, ale również w utrzymaniu sprawności fizycznej i emocjonalnej, a także są skuteczną metodą na zaparcia i przyspieszenie trawienia.
Tabletki na wzdęty brzuch
Symetykon to związek powierzchniowo czynny stosowany w leczeniu wzdęć. Łagodzi dyskomfort w przewodzie pokarmowym poprzez konsolidację pęcherzyków gazu w żołądku, ułatwiając ich wydalanie. Został zatwierdzony przez FDA w 1952 roku.
W aptece znajdziemy wiele leków na bazie tego składnika sprzedawanych bez recepty m.in. znany espumisan. Warto mieć go przy sobie w sytuacjach awaryjnych.
Zazwyczaj wzdęcia nie są groźne dla naszego zdrowia, jednak jeżeli towarzyszą im inne niepokojące objawy, może to wskazywać na stan chorobowy.
Choroby, którym towarzyszą wzdęcia
- Zespól SIBO – rozrost bakteryjny jelita cienkiego
- SIFO – przerost grzybów jelita cienkiego
- Zespół jelita drażliwego – IBS
- Celiakia – nietolerancja glutenu
- Choroba Leśniowskiego-Crohna
- Cukrzyca
- Autoimmunologiczne zapalenie trzustki
Podsumowanie
Wzdęcia to dokuczliwy problem wielu ludzi. Zazwyczaj występują przy nieprawidłowej diecie, więc nie są groźne dla naszego zdrowia. Jednak, jeśli dolegliwości trwają długi czas, może to wskazywać na problemy zdrowotne.
Jeżeli po zastosowaniu podanych wskazówek, dolegliwości nie ustępują, skonsultuj się z naszym dietetykiem.
Źródła: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31520080/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24150797/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25339827/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32246999/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32310457/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31385885/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4893422/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6316316/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6669050/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5622700/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3329544/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3949257/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3949257/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3419998/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3419998/
