Choć sól jodowana jest podstawowym produktem w naszych domach, istnieje wiele wątpliwości co do tego, czym właściwie jest sól jodowana i czy jest ona niezbędna.

Czym jest jod?

Jod jest składnikiem mineralnym, który naturalnie występuje w owocach morza, produktach mlecznych, zbożach i jajach.

W wielu krajach jest połączony z solą kuchenną, aby zapobiec niedoborom jodu.

Tarczyca wykorzystuje jod do produkcji hormonów tarczycy, które pomagają m.in w naprawie tkanek, regulują metabolizm i odpowiadają za prawidłowy wzrost oraz rozwój. Hormony tarczycy odgrywają także bezpośrednią rolę w kontroli temperatury ciała i ciśnienia krwi.

Dlaczego sól jest jodowana?

Niestety, wiele osób na całym świecie jest narażonych na niedobór jodu. Jest to problem występujący w 118 krajach dotyczący 1,5 miliarda ludzi.

Ponadto niektóre grupy osób są bardziej narażone na brak jodu. Na przykład kobiety w ciąży lub karmiące piersią są bardziej narażone na niedobór, ponieważ potrzebują więcej tego pierwiastka.

Tarczyca wykorzystuje jod do produkcji hormonów tarczycy.

Weganie i wegetarianie również są bardziej zagrożeni. W jednym z badań oceniano dietę 81 dorosłych osób i stwierdzono, że 25% wegetarian i 80% wegan miało niedobór jodu w porównaniu do zaledwie 9% osób stosujących dietę mieszaną.

Czy sól jodowana zmniejsza niedobory jodu?

W 1917 roku lekarz David Marine rozpoczął eksperyment, który wykazał że przyjmowanie suplementów jodu skutecznie zmniejsza częstość występowania woli tarczycowych.

Następnie po 1920 roku wiele krajów na całym świecie zaczęło wzbogacać sól kuchenną jodem, aby zapobiec niedoborom jodu.

Wprowadzenie soli jodowanej było niezwykle skuteczne w eliminowaniu niedoboru w wielu częściach świata. Przed rokiem 1920, aż 70% dzieci w USA miało wola, a obecnie – nie stwierdza się niedoborów.

Wystarczy pół łyżeczki (3 gramy) jodowanej soli dziennie, aby wypełnić dobowe zapotrzebowanie. To sprawia, że używanie soli jodowanej jest jednym z najprostszych sposobów, by zapobiec niedoborowi jodu bez konieczności wprowadzania modyfikacji w diecie.

Czy można przedawkować jod?

Badania pokazują, że spożycie jodu powyżej dziennej zalecanej wartości jest ogólnie dobrze tolerowane. Górna bezpieczna granica stężenia jodu wynosi 1100 mikrogramów, co odpowiada prawie 4 łyżeczkom (23 gramów) soli jodowanej (15).

Jednak wysokie spożycie jodu może spowodować dysfunkcję tarczycy u niektórych grup ludzi, w szczególności u płodów oraz noworodków, ale i również u osób starszych.

Nadmierne spożycie jodu może wynikać ze spożycia żywności bogatej w jod i przyjmowania leków oraz suplementów zawierających jod.

To oznacza, że sól jodowana jest bezpieczna nawet przy dawkach prawie siedmiokrotnie większych od zalecanej wartości dziennej.

Podsumowanie

Jeżeli stosujesz zbilansowaną dietę, która zawiera inne źródła jodu – takie jak owoce morza lub produkty mleczne – to prawdopodobnie dostarczasz wystarczającą ilość jodu z pożywienia.

Jednakże jeśli jesteś w grupie ryzyka lub nie odżywiasz się odpowiednio, warto stosować sól jodowaną. Jest to prosty i bezpieczny sposób, by wyrównać niedobór.

Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3596953/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24692351
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0022083/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17828501
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5694785/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8221402
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18590348
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3074887/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5372892/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12748410
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25591468
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2895281/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10826578
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3509517/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Iodine-HealthProfessional/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3976240/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17344781
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8675243
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8690505