Trawienie to ważna rzecz! Naturalne metody wspomagania wątroby, żołądka i jelit
Sprawne trawienie warunkuje dobre przyswajanie składników odżywczych. Jeśli kolejny raz po odejściu od stołu nie czujesz się zbyt dobrze, cierpisz na zgagę, zaparcia lub wzdęcia, to znak, że układ trawienny potrzebuje dodatkowego wsparcia. Dowiedz się, jak naturalnymi metodami wspomóc swoją wątrobę, żołądek i jelita oraz zniwelować dolegliwości po (nie tylko) świątecznym ucztowaniu.
Nawodnienie
Podstawa to odpowiednie nawodnienie organizmu. Ważne, aby pić dużo wody mineralnej między posiłkami. Picie napojów podczas i bezpośrednio po posiłku może nie być dobrym rozwiązaniem, gdyż rozcieńczamy wtedy nasze soki trawienne. Ponadto kawa i herbata zawierają fityniany, które mogą utrudniać wchłanianie związków mineralnych z pokarmu.
Około 15 min. przed posiłkiem (zwłaszcza obfitującym w białko i tłuszcz) można napić się szklanki wody z dodatkiem octu jabłkowego (z mętnym osadem). Na początku dodaje się 1 łyżeczkę octu, później stopniowo można zwiększać jego ilość do 1-2 łyżek. Należy przy tym obserwować reakcje swojego organizmu (Uwaga przy wrzodach żołądka!). Jeśli ocet jest zbyt intensywny, lepiej zastąpić go sokiem z cytryny. Dobrze sprawdzi się także dodatek świeżego imbiru.
Picie napojów podczas i bezpośrednio po posiłku może nie być dobrym rozwiązaniem, gdyż rozcieńczamy wtedy nasze soki trawienne.
Herbatki na lepsze trawienie
Właściwym wyborem po obfitym posiłku będą różne herbatki ziołowe pobudzające wydzielanie enzymów trawiennych. Możemy zaliczyć do nich: koper włoski, melisę, miętę, majeranek, mniszek lekarski, pokrzywę, piołun i dziurawiec. Piołun wspomaga pracę pęcherzyka żółciowego, usuwa wzdęcia, ma także właściwości przeciwpasożytnicze. Z kolei ziele dziurawca działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych oraz pomaga przy stanach zapalnych wątroby.
Kolejny przykład herbatki na lepsze trawienie to napar z majeranku. Przepis jest następujący: 3 łyżeczki świeżego lub suszonego ziela należy zalać ½ litra wrzącej wody, następnie pozostawić pod przykryciem na ok. 15 minut. Najlepiej pić taką herbatkę 3 razy dziennie w ilości 150 ml. Bardzo popularna jest również herbatka miętowa: 1-3 łyżeczki suszonych liści zalewamy szklanką wrzątku i zaparzamy 3-5 minut pod przykryciem. Można użyć także świeżych liści, lecz wtedy ich ilość powinna być 2 razy większa niż suszonych.
Zioła i przyprawy
Sprzymierzeńcem lepszego trawienia są rozmaite zioła i przyprawy, takie jak: cząber, majeranek, tymianek, koperek, pietruszka, rozmaryn, kozieradka, hyzop, anyż, bazylia, kminek, kolendra, czarnuszka, gorczyca, imbir, kurkuma. Można dodawać je do wszelakich potraw np. do pieczonego mięsa i warzyw. Szczególnie warto zwrócić uwagę na kurkumę. Zawiera ona kurkuminę – substancję o działaniu przeciwzapalnym. Stosuje się ją m.in. przy chorobach autoimmunologicznych, przy zapaleniu trzustki bądź hipercholesterolemii.
Gdy dokucza nam zgaga lub nudności, zalecany jest napar ze świeżych bądź suszonych liści majeranku. Płaską łyżeczkę liści wystarczy zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem ok. 5-7 minut, a następnie powoli wypić.
Lecytyna
W chorobach wątroby lub zaburzeniach lipidowych istotnym środkiem leczniczym może okazać się lecytyna. Jest ona czynnikiem lipotropowym i hepatoprotekcyjnym, co oznacza, że usprawnia trawienie i metabolizm tłuszczu w organizmie, pomaga utrzymywać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi, chroni wątrobę przed szkodliwymi czynnikami oraz zapobiega jej stłuszczeniu i marskości.
Lecytyna jest także emulgatorem, co ma ogromne znaczenie w profilaktyce kamieni żółciowych. Substancja ta ułatwia trawienie i wchłanianie związków tłuszczowych, m.in. witaminy: A, D, E, K. Cholina zawarta w lecytynie jest prekursorem acetylocholiny, która pobudza ruchy perystaltyczne jelit, zapobiegając zaparciom.
Lecytyna jest także emulgatorem, co ma ogromne znaczenie w profilaktyce kamieni żółciowych.
Lecytynę zawierają m.in. żółtka jaj, podroby, ryby, kryl arktyczny, soja i siemię lniane. Jednak, aby uzyskać oczekiwany efekt, zazwyczaj zalecana jest suplementacja w dawce ok. 1200 mg/ dobę. Najczęściej w preparatach lub w artykułach spożywczych jako emulgator występuje lecytyna sojowa. Ze względu na sposób produkcji oraz unikanie produktów GMO, bardziej polecam lecytynę pochodzącą z kryla. Dostarcza ona nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3.
Błonnik rozpuszczalny
Jeśli dokuczają nam zaparcia, pomocne może być zwiększenie w diecie ilości błonnika rozpuszczalnego w wodzie, który znajdziemy w: warzywach, owocach, babce płesznik lub pełnoziarnistych płatkach owsianych (beta-glukany) . Przy tym należy pamiętać o wypijaniu dużej ilości płynów. Napoje, które doskonale pomogą oczyścić jelita to zielone soki/ koktajle warzywne lub warzywno-owocowe. Są łatwostrawne, a przy okazji dostarczają solidną dawkę antyoksydantów. W stanach zapalnych wątroby i pęcherzyka żółciowego doskonale sprawdzi się także karczoch zwyczajny lub sok z rzodkwi zwyczajnej. Przy okazji pobudzają one wydzielanie enzymów trawiennych.
Siemię lniane i aloes
W przypadku owrzodzeń żołądka, dwunastnicy i dalszej części jelit, łagodząco działa kleik z siemienia lnianego. Siemię lniane zawiera śluz, który po spożyciu powleka błonę śluzową przewodu pokarmowego, niwelując stany zapalne. Pomaga także przy refluksie oraz zaparciach. Ekstrakt z aloesu to dobry środek gojący nadżerki i łagodzący bóle brzucha. Można wykorzystać go do przyrządzenia specjalnej mikstury oczyszczającej według Józefa Słoneckiego.
Ekstrakt z aloesu to dobry środek gojący nadżerki i łagodzący bóle brzucha.
Mieszanina ta składa się z: 10 ml oleju (może być oliwa z oliwek lub olej lniany), 10 ml soku z cytryny oraz 10 ml alocitu, czyli wodnego roztworu soku z aloesu bądź ekstraktu z grejpfruta. Każdy z tych komponentów pełni określone funkcje. Olej umożliwia dotarcie składników aktywnych do dalszej części jelit, alocit regeneruje błonę śluzową, a sok z cytryny usuwa złogi zalegające w jelitach.
Dodatkowa suplementacja
Jeśli trawienie przebiega nieprawidłowo, oprócz przypraw, mikstur i naparów z ziół, czasem trzeba zastosować dodatkowo odpowiednią suplementację. Pomocne mogą okazać się enzymy (betaina HCl, papaina, bromelaina), lecytyna lub gorzkie krople żołądkowe. Jeśli nasza wątroba potrzebuje detoksu, warto sięgać po ostropest plamisty oraz N-acetylocysteinę. NAC to prekursor glutationu, który chroni przed uszkodzeniem i stłuszczeniem hepatocytów oraz obniża poziom aminotransferaz wątrobowych.
Jeśli nasza wątroba potrzebuje detoksu, warto sięgać po ostropest plamisty oraz N-acetylocysteinę.
Ostropest zawiera sylimarynę – jest to substancja o działaniu regenerującym dla wątroby. Przed stłuszczeniem chronią także: niacyna, wspomniana wcześniej kurkumina oraz kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA i DHA, olej rybi), których powinniśmy spożywać 1-2 g dziennie.
Mikroflora jelitowa
Nie zapominajmy o wspieraniu naszej mikroflory jelitowej, gdyż ma ona ogromny wpływ na funkcjonowanie jelit i zdrowie całego organizmu. „Dobre” bakterie zasiedlające jelita pełnią wiele ważnych funkcji, m.in. biorą udział w rozkładaniu składników odżywczych, syntetyzują niektóre witaminy oraz wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe odżywiające nabłonek kosmków jelitowych.
Aby zmniejszyć ryzyko dysbiozy, należy zadbać o dietę i styl życia. Przede wszystkim dostarczać odpowiedniej ilości błonnika, unikać alkoholu, cukru, konserwantów oraz nadmiaru leków, w szczególności antybiotyków i inhibitorów pompy protonowej.
Podsumowanie
Podsumowując, warto dbać o układ trawienny nie tylko wtedy, gdy zaczyna nas coś boleć, ale przede wszystkim na co dzień. Najlepiej stosować naturalne metody. Świat roślin i ziół oferuje mnóstwo leczniczych rozwiązań na lepsze trawienie. Każdemu z nas zdarzają się okazje do ucztowania, zwłaszcza w okresie świąt. Mam nadzieję, że wskazówki zawarte w artykule pomogą uchronić się przed uciążliwymi skutkami przejedzenia lub będą przydatne w sytuacji, gdy nieprzyjemne dolegliwości dokuczają nam już od jakiegoś czasu. Jeśli jednak nasz stan zdrowia budzi wątpliwości, przed przystąpieniem do kuracji należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.
Bibliografia: Różański H.S., Zielarstwo i metody fitoterapii. O ziołach i preparatach ziołowych, dzieje fitoterapii, 2002 (online: http://www.rozanski.ch/fitoterapia1.htm). Słonecki J., Przydatnik zdrowia, Wydawnictwo Biosłone, 2015 (online: www.bioslone.pl/pliki/fundacja/przydatnik.pdf) Zijp I.M., Korver O., Tijburg L.B., Effect of tea and other dietary factors on iron absorption, “Critical Reviews in Food Science and Nutrition” 2000, 40 (5), s. 371-98. Yeh Z., Is apple cider vinegar effective for reducing heartburn symptoms related to gastroesophageal reflux disease?, 2015. Cash B.D, Epstein M.S., Shah S.M., A novel delivery system of peppermint oil is an effective therapy for irritable bowel syndrome symptoms, “Digestive Diseases and Sciences” 2016, 61 (2), s. 560-71. Mourad A.M., de Carvalho Pincinato E., Mazzola P.G., Sabha M., Moriel P., Influence of soy lecithin administration on hypercholesterolemia, “Cholesterol” 2010. Schneider H., Braun A., Füllekrug J., Stremmel W., Ehehalt R., Lipid based therapy for ulcerative colitis – modulation of intestinal mucus membrane phospholipids as a tool to influence inflammation, “International Journal of Molecular Sciences” 2010, 11 (10), s. 4149-64. Stremmel W., Gauss A., Lecithin as a Therapeutic Agent in Ulcerative Colitis, “Digestive Diseases” 2013, 31, s. 388-90. Ramprasath V.R., Eyal I., Zchut S., Shafat I., Jones P.J., Supplementation of krill oil with high phospholipid content increases sum of EPA and DHA in erythrocytes compared with low phospholipid krill oil, “Lipids in Health and Disease” 2015, 4 (14), s. 142. Vera-Ramirez L., Pérez-Lopez P., Varela-Lopez A., Ramirez-Tortosa M., Battino M., Quiles J.L., Curcumin and liver disease, “BioFactors” 2013, 39 (1), s. 88-100. de Andrade K.Q., Moura F.A., dos Santos J.M., de Araújo O.R., de Farias Santos J.C., Goulart M.O., Oxidative stress and inflammation in hepatic diseases: therapeutic possibilities of N-acetylcysteine, “International Journal of Molecular Sciences“ 2015, 16 (12), s. 30269-308. Scorletti E., Byrne C.D., Omega-3 fatty acids, hepatic lipid metabolism, and nonalcoholic fatty liver disease, “Annual Review of Nutrition” 2013, 33, s. 231-48. Dettmar P.W., Sykes J., A multi-centre, general practice comparison of ispaghula husk with lactulose and other laxatives in the treatment of simple constipation, “Current Medical Research and Opinion” 1998, 14 (4), s. 227-33. Martinchik A.N., Baturin A.K., Zubtsov V.V., Molofeev VIu., Nutritional value and functional properties of flaxseed, “Voprosy Pitaniia” 2012, 81 (3), s. 4-10. Eamonn M.M.Quigley, Prebiotics and probiotics; modifying and mining the microbiota, “Pharmacological Research” 2010, 61 (3), s. 213-218.
