Kurkumina – 10 powodów, dla których warto ją poznać
Kurkumina to związek polifenolowy będący najbardziej aktywnym składnikiem kurkumy, czyli przyprawy wyizolowanej z kłącza ostryżu długiego (Curcuma longa). Roślina ta, zwana także szafranem indyjskim, jest stosowana w medycynie tradycyjnej już od tysięcy lat. Jej właściwości prozdrowotne są potwierdzone przez liczne badania naukowe. W jakich schorzeniach może pomóc kurkumina? Kto powinien ją suplementować? Czy dla każdego jest bezpieczna? Zachęcamy do lektury.
Kurkumina – redukcja stanów zapalnych
Redukowanie stanów zapalnych to najbardziej doceniana zaleta kurkuminy. Substancja ta redukuje poziom cytokin prozapalnych: IL-1-β, IL-6, TNF-α oraz czynnika NF-kb. Jest pomocna w leczeniu wielu chorób autoimmunologicznych np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów, łuszczycy i chorobach zapalnych jelit. Niweluje ból także podczas aktywnej postaci dny moczanowej.
Redukowanie stanów zapalnych to najbardziej doceniana zaleta kurkuminy.
Kurkumina – zwiększenie odporności
Kurkumina poprawia dostępność receptorów witaminy D3. Witamina ta jest szczególnie niedoborowa w naszej strefie geograficznej, a jak wiadomo, ma ona ogromne znaczenie w budowaniu odporności. Co więcej, kurkumina zwiększa w organizmie ilość katelicydyny. Ta zaś wspomaga ochronę przed bakteriami, wirusami i grzybami. Kurkuma stosowana podczas przeziębienia lub zapalenia gardła skutecznie niweluje objawy. Warto spożywać ją profilaktycznie w okresie częstych infekcji. Ponadto kurkumina zmniejsza reakcję organizmu na alergeny.
Kurkumina poprawia dostępność receptorów witaminy D3.
Kurkumina a układ sercowo-naczyniowy
Kurkumina jest sprzymierzeńcem w walce z miażdżycą i nadciśnieniem. Zapobiega ona peroksydacji lipidów i chroni naczynia krwionośne przed odkładaniem się blaszki aterogennej. Już we wczesnym stadium arteriosklerozy kurkumina powstrzymuje naciek tłuszczowy oraz zapobiega uszkodzeniom śródbłonka naczyń wywołanym przez homocysteinę. Podwyższony poziom tego aminokwasu we krwi jest jednym z kluczowych wskaźników ryzyka zawału serca. Kurkumina ma także działanie przeciwzakrzepowe (obniża poziom fibrynogenu).
Kurkumina – wpływ na funkcje poznawcze
Kurkumina zmniejsza akumulację beta-amyloidu w mózgu i hamuje oksydacyjne uszkodzenia tego narządu. Dzięki temu może hamować rozwój choroby Alzheimera oraz zmniejszać zaburzenia poznawcze. Jako silny antyoksydant wymiata z organizmu reaktywne formy tlenu (RFT) i azotu (RFA). Hamuje także wytwarzanie cytokin prozapalnych, które przyczyniają się do neurodegeneracji.
Co więcej, odkrycie naukowców z Florydy pokazało, że kurkumina stymuluje powstawanie nowych neuronów w mózgu, choć jeszcze do niedawna uznawano ten proces za niemożliwy. Nowe komórki rozwijają się zwłaszcza w obszarze hipokampa, czyli miejsca, które odpowiada za pamięć. Spożywanie 1 grama kurkumy dziennie może usprawnić zapamiętywanie u osób w początkowym stadium cukrzycy oraz u osób z dużym ryzykiem zaburzeń pamięci.
Kurkumina – działanie antydepresyjne
W jednym z badań wykazano, że u chorych na depresję, którzy przyjmowali kurkuminę przez 6 tygodni, pozytywne efekty były niemal identyczne jak u osób zażywających Prozac. Przy czym suplementowanie ekstraktu z kurkumy nie miało żadnych skutków ubocznych. Kurkumina poprawia nastrój, podnosząc poziom neurotransmiterów – serotoniny i dopaminy.
Kurkumina – prewencja cukrzycy
Kurkumina poprawia wrażliwość insulinową. Jest zalecana osobom zmagającym się z insulinoopornością oraz cukrzycą. Jak wykazały badania, usprawnia funkcje wysp beta trzustki i może być skutecznym czynnikiem prewencyjnym cukrzycy typu drugiego.
Kurkumina poprawia wrażliwość insulinową.
Kurkumina – pomoc w odchudzaniu
Leptynooporność to jeden z czynników, które utrudniają odchudzanie. Kurkumina nie tylko niweluje stany zapalne i zwiększa wrażliwość na insulinę, ale także poprawia czułość receptorów leptyny, czyli hormonu sytości.
Kurkumina – działanie antynowotworowe
Badania zarówno na modelu zwierzęcym, jak i na ludziach wskazują, iż kurkumina może być potencjalnym lekiem przeciwnowotworowym, ponieważ hamuje proliferację komórek nowotworowych oraz indukuje ich apoptozę, oszczędzając przy tym zdrowe komórki. Ponadto aktywuje enzymatyczną obronę antyoksydacyjną i zwiększa poziom glutationu.
Kurkumina – działania regenerujące
Kurkumina z jednej strony niszczy nowotwory, zaś z drugiej strony chroni różne narządy przed uszkodzeniem. Ma działanie kardio-, nefro- i hepatoprotekcyjne oraz wspomaga komórki płuc. Szczególnie przydatna jest w przypadku uszkodzeń nerek wywołanych cukrzycą bądź w alkoholowym zatruciu wątroby. Uczestniczy także w procesie gojenia się ran poprzez indukcję migracji komórek, stymulowanie angiogenezy oraz zwiększanie syntezy kolagenu. Może być stosowana przy problemach skórnych, np. trądziku.
Kurkumina z jednej strony niszczy nowotwory, zaś z drugiej strony chroni różne narządy przed uszkodzeniem.
Kurkumina – lepsze trawienie
Kurkumina stymuluje pęcherzyk żółciowy do wydzielania żółci oraz poprawia pracę trzustki. Ponadto może zwiększać perystaltykę jelit.
Kurkumina – dawkowanie
Biodostępność kurkuminy jest niestety bardzo niska. Tylko niewielka jej ilość trafia z przewodu pokarmowego do krwi. Jednakże obserwacje osób, które regularnie spożywają kurkumę pokazują, że nawet małe dawki mogą przynosić pozytywne efekty. Zalecana dzienna dawka kurkuminy wynosi ok. 200 – 500 mg, maksymalnie 800 mg.
Warto wiedzieć, że piperyna (substancja wyizolowana z czarnego pieprzu) zwiększa wchłanianie kurkuminy nawet do 2000 %. Jeśli zatem stosujemy kurkumę jako przyprawę, warto łączyć ją z czarnym pieprzem, natomiast kupując suplement, zwróćmy uwagę, czy zawiera on dodatek piperyny. Oprócz tego warto mieszać kurkuminę razem z tłuszczem, np. olejem kokosowym.
Warto wiedzieć, że piperyna (substancja wyizolowana z czarnego pieprzu) zwiększa wchłanianie kurkuminy nawet do 2000 %.
Bezpieczeństwo stosowania kurkuminy
Kurkumina jako naturalny składnik pożywienia jest bezpieczna nawet dla małych dzieci. Nie są znane skutki uboczne jej spożywania. Jednak dawki stosowane w warunkach klinicznych są o wiele wyższe. Obserwacje wykazały, że przyjmowanie nawet 8 g tej substancji na dobę przez wiele miesięcy są bezpieczne i nie powodują żadnych dolegliwości. Dopiero dawka 12 g na dobę może wywołać efekty uboczne takie jak: biegunka, bóle głowy, wysypka lub żółte zabarwienie stolca. Należy zachować ostrożność w przypadku kobiet w ciąży, osób z chorobą wrzodową, kamicą żółciową oraz u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe.
Podsumowanie
Kurkumina wykazuje szerokie spektrum działania na ludzki organizm. Ta wyjątkowa substancja została dokładnie przebadana, a wyniki są bardzo obiecujące. Jeśli dążymy do przywrócenia homeostazy organizmu, warto regularnie używać kurkumę jako przyprawę oraz rozważyć suplementację kurkuminy, najlepiej w zestawieniu z piperyną.
Bibliografia: Aggarwal B.B., Harikumar K.B., Potential therapeutic effects of curcumin, the anti-inflammatory agent, against neurodegenerative, cardiovascular, pulmonary, metabolic, autoimmune and neoplastic diseases, “The International Journal of Biochemistry & Cell Biology” 2009, 41(1), s. 40-59. Menon V.P., Sudheer A.R., Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin, “Advances in Experimental Medicine & Biology” 2007, 595, s. 105-25. Chainani-Wu N., Safety and anti-inflammatory activity of curcumin: a component of tumeric (Curcuma longa), “Journal of Alternative & Complementary Meicine” 2003, 9(1), s. 161-8. Shehzad A., Rehman G., Lee Y. S., Curcumin in inflammatory diseases, “BioFactors” 2013, 39, s. 69-77. Chandran B., Goel A., A randomized, pilot study to assess the efficacy and safety of curcumin in patients with active rheumatoid arthritis, “Phytotherapy Research” 2012, 26(11), s. 1719-25. Sikora-Polaczek M., Bielak-Żmijewska A., Sikora E., Molekularne i komórkowe mechanizmy działania kurkuminy — dobroczynny wpływ na organizm, „Postępy Biochemii” 2010, s. 74-84. Guo C., Rosoha E., Lowry M.B., Borregaard N., Gombart A.F., Curcumin induces human cathelicidin antimicrobial peptide gene expression through a vitamin D receptor-independent pathway, “The Journal of Nutritional Biochemistry” 2013, 24(5), s. 754-9. Sikora E., Bielak-Zmijewska A., Piwocka K., Janusz S., Radziszewska E., Inhibition of proliferation and apoptosis of human and rat T lymphocytes by curcumin, a curry pigment, „Biochemical Pharmacology” 1997, 54(8), s. 899-907. Tang M., Taghibiglou C., The mechanisms of action of curcumin in Alzheimer's disease, “Journal of Alzheimer’s Disease” 2017, 58(4), s. 1003-16. Lee M.S., Wahlqvist M.L., Chou Y.C., Fang W.H., Lee J.T., Kuan J.C., Liu H.Y., Lu T.M., Xiu L., Hsu C.C., Andrews Z.B., Pan W.H., Turmeric improves post-prandial working memory in pre-diabetes independent of insulin, “Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition” 2014, 23. Sanmukhani J., Satodia V., Trivedi J., Patel T., Tiwari D., Panchal B., Goel A., Tripathi C.B., Efficacy and safety of curcumin in major depressive disorder: a randomized controlled trial, “Phytotherapy Research” 2014, 28(4), s. 579-85. Alappat L., Awad A. B., Curcumin and obesity: Evidence and mechanisms, “Nutrition Reviews” 2010, 68, s. 729-38. Bradford P.G., Curcumin and obesity, “BioFactors” 2013, 39, s. 78-87. Deptuła T., Gruber B., Krówczyński A., Kurkumina i jej pochodne – zastosowanie w terapii przeciwnowotworowej i chemoochronnej, „Postępy fitoterapii” 2014, 3, s. 155-65. Jankowski J., Kurkuma jako lek przeciwzapalny i przeciwnowotworowy, „Postępy Fitoterapii” 2004, 2, s. 87-90. Kołodziejczyk J., Wachowicz B., Kurkumina jako naturalny antyoksydant chroniący układ krążenia, „Postępy Fitoterapii” 2009, 4, s. 239-44. Ramaswami G., Chai H., Yao Q. i wsp., Curcumin blocks homocysteine-induced endothelial dysfunction in porcine coronary arteries, “Journal of Vascular Surgery” 2004, 40, s. 1216-22. Chuengsamarn S., Rattanamongkolgul S., Luechapudiporn R., Phisalaphong C., Jirawatnotai S., Curcumin extract for prevention of type 2 diabetes, “Diabetes Care” 2012, 35(11), s. 2121-7. Thangapazham R.L., Sharma A., Maheshwari R.K., Beneficial role of curcumin in skin diseases, “Advances in Experimental Medicine & Biology” 2007, 595, s. 343-57. Shoba G., Joy D., Joseph T., Majeed M., Rajendran R., Srinivas P.S.S.R., Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers, “Planta Medica” 1998, 64, s. 353-6. Anand P., Kunnumakkara A. B., Newman R. A., Aggarwal B. B., Bioavailability of curcumin: Problems and promises, “Molecular Pharmaceutics” 2007, 4, s. 807-18.